Bankacılık Hukuku
Bankalar, mevduat toplama ve kredi arzı sureti ile mali piyasalarda istikrarın sağlanmasında önemli fonksiyonları bulunan finans kuruluşlarıdır. Bankaların, faaliyetlerini mevzuatın korumasında gerçekleştirirken banka ve çalışanlarına sorumluluk ve yükümlülükler getirilmiş ve banka yönetici ve çalışanları da cezai yaptırıma tabi tutulmuşlardır.
Mevduat, Katılım, Kalkınma ve Yatırım Bankalarının kuruluş ve faaliyet izinleri ile faaliyet süreçleri boyunca , ana ortaklık ve bağlı ortaklıklarının, hakim ortaklarının, Finansal Holding Şirketlerinin, kurucularının, yöneticilerinin, yönetim ve denetim kurulu üyelerinin, nitelikleri ve bankacılık işlemleri dahil olmak üzere bankaların yönetim ve denetimi, iç işleyişi, ortakları, kredi kullandırma koşulları, bankacılık ilkeleri, banka faaliyetlerinin denetimi, hisse devirlerinin denetimi gibi detaylı hususlar, Bankacılık Kanunu kapsamında düzenlenmektedir. Bankaların faaliyetlerini gerçekleştirirken BDDK’nın önemli bir denetim, izin ve takdir yetkisi bulunmaktadır.
Bankaların anonim şirket şeklinde kurulu olmaları nedeniyle, ortaklarından ayrı ve bağımsız bir tüzel kişiliğe sahiptirler. Dolayısıyla bankaların mal varlıkları, ortaklarının malvarlığından ayrıdır. Muvazaalı işlemlerin varlığından şüphe edilmesi halinde, doktrinde tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisine başvurulmasının gerekliliği vurgulanmaktadır. Yine, bankaların güven ve istikrarı sağlama amacı doğrultusunda işlem ve faaliyetlerde bulunma yükümlülükleri ve rolleri gereği, belirli koşulların gerçekleşmesi halinde bankanın kusursuz sorumluluğuna başvurulması mümkün olmaktadır. Banka ile bireyler arasında meydana gelen uyuşmazlıklarda sıklıkla rastlanılan dava türleri temel olarak maddi tazminat davalarıdır. Banka ile işlem yapan tarafın tüketici olması halinde, bankanın tacir niteliğine başvurulmaksızın Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine başvurulabilecektir.
Banka malvarlıklarının aktifinde ve pasifinde yer alan unsurların şeklen hukuka uygun görünen ve kanunun arkası dolanılarak gerçekleştirilen muvazaalı işlemler ile banka hakim ortaklarına ve üçüncü kişilere aktarılmasını önlemek ve bankacılık faaliyetlerinin hukuka uygun, etkin ve etkili şekilde gerçekleşmesini teminen detaylı yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bankalar ile ilgili uyuşmazlıklarda, somut uyuşmazlığın konusu da göz önünde bulundurularak Türk Medeni Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, İcra ve İflas Kanunu hükümleri uygulanabilecektir. Bununla birlikte Bankalara ilişkin düzenlemelerin özel nitelikte olması nedeniyle genel kurallardan öncelikli olarak, özel kanun niteliğindeki Bank. K. ve 4389 sayılı mülga Bankalar Kanunun halen yürürlükte olan hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
